Kaizen jest koncepcją ciągłego doskonalenia. Zgodnie z filozofią Kaizen dzień bez usprawniania jest dniem straconym, ale codzienne zmiany nie muszą być duże – liczą się małe kroki, które w przedsiębiorstwach można nazwać zmianami powierzchownymi. Bardzo istotne jest to, aby procesem zmian objąć już od samego początku każdego pracownika danej firmy. Pracownicy powinni być inspirowani i stale uświadamiani, w jaki sposób powinien wyglądać proces zmian oraz jaki ma on cel i jakie może mieć efekty. Już od początku należy wdrożyć w firmie szkolenia oraz warsztaty cykliczne – jest to kluczowe dla efektywności procesu.
Zmiany powierzchowne są skuteczniejsze od zmian długofalowych, jeśli weźmiemy pod uwagę plany strategiczne. Te bowiem często kończą się niepowodzeniem, co ma związek z długim okresem ich trwania i ich głębokością, poza tym zła edukacja zespołu od początku przyczynia się często do tego, że z czasem dochodzi do spadku motywacji, a tym samym cel zmiany zostaje zaprzepaszczony. Ludzie mają to do siebie, że obawiają się zmian. To właśnie z tego powodu tak wiele nowych planów w firmach upada. Zmiana jest procesem. Wykorzystując koncepcję Kaizen, możemy zacząć od małych zmian i niewielkich, ale systematycznie stawianych kroków w drodze do celu.
Ważne jednak, aby każdy pracownik wnosił coś od siebie – każdy pomysł, każda zmiana i każdy ruch mogą przynieść nowe możliwości. Trzeba podkreślić, że najbardziej istotny jest proces dojścia do celu, a nie samo jego osiągnięcie. Cel można osiągnąć prędzej czy później bez filozofii Kaizen, ale jeśli na drodze do niego „stracimy” ludzi, to sukces zamienimy w porażkę, gdyż sami potem niewiele zdziałamy.
Zarządzanie przez Kaizen
Kaizen jest podejściem dającym trwałe wyniki. Pozwala też szybko reagować, jeśli po drodze pojawią się drobne nieprawidłowości, zanim zaprzepaszczą drogę do celu. Wykorzystać można tu cykl PDCA. Bywa on niestety często bagatelizowany przez przedsiębiorców, jednak nie powinno tak być, gdyż z jego pomocą możemy wspierać pracowników w podążaniu właściwą ścieżką do wyznaczonego celu. PDCA to skrót od Plan – Do – Check – Act, co można przełożyć na: Zaplanuj – Zrób – Sprawdź – Działaj. Na etapie Plan stawiamy hipotezę. Na etapie Do testujemy postawioną hipotezę. Etap Check pozwala nam porównać faktyczne wyniki z planowanymi. Jeśli plan się sprawdził, można działać (Act) zgodnie z nim i wprowadzonymi usprawnieniami. Oczywiście wszelkie procedury wymagają standaryzowania, co zapobiegnie cofaniu się. Jeśli natomiast plan się nie sprawdził, należy rozpocząć cykl od nowa.
Decydując się na Kaizen, należy opierać się na jakości oraz na danych. Najważniejsze jest zapewnienie wysokiej jakości usług, gdyż to właśnie tego oczekują klienci. Istotne jest również zbieranie danych oraz ich właściwa analiza, co pomoże zrozumieć problemy i rozwiązywać je – bazowanie na przeczuciach czy domysłach tu się nie sprawdzi, gdyż Kaizen wymaga skonkretyzowanych działań.
Dzięki Kaizen można wyeliminować problemy marnowania czasu, energii, czy też innych zasobów, a to znów korzystnie odbije się na funkcjonowaniu przedsiębiorstwa. Szukać marnotrastw najlepiej zgodnie z zasadą Genchi Gembutsu. To pracownikom z danych obszarów firmy należy zlecić usprawnienia, gdyż to oni najlepiej orientują się, jak ich dział funkcjonuje, a także jakie są jego słabe i mocne strony. Pracowników wystarczy dobrze nakierować, a będą myśleć i działać w pożądany sposób. Kaizen uczy nas bowiem, że problemy to nie przeszkody, których nie można pokonać, tylko nowe możliwości, których wykorzystanie może być dla przedsiębiorstwa korzystne.
Katarzyna Mikołajczyk – z wykształcenia ekonomistka specjalizująca się w zarządzaniu zasobami ludzkimi i procesami produkcyjnymi, a także dyplomowana masażystka. Od wielu lat związana z branżą medyczną oraz stanowiskami menedżerskimi i zarządzającymi. Założycielka gabinetu masażu i fizjoterapii KM Estate Med. Obecnie Dyrektor Generalny marki Migen, ekspert biznesowy oraz doradca kryzysowy zarządów i firm. Otrzymała m.in. statuetkę „Lwica Biznesu 2019” oraz Nagrodę Europejskiego Klubu Kobiet Biznesu – „Kobieta Sukcesu 2021”. Współautorka książki „Lwice Biznesu. O rodzinie i sukcesie”, a także bohaterka 7 edycji książki „Sukces jest Kobietą” raportu „Biznes się nie poddaje”. Autorka licznych publikacji w prasie drukowanej i renomowanych portalach internetowych.